สมองเป็นอวัยวะที่สำคัญ เปรียบดั่งศูนย์สั่งการให้ร่างกายสามารถทำงานได้ตามปกติ นอกจากมีกระโหลกเป็นปราการสำคัญ เราทุกคนยังมีเยื่อหุ้มสมอง ห่อหุ้มเนื้อสมองถึง 3 ชั้น แต่หากมีการอักเสบเกิดขึ้นตั้งแต่ชั้นเยื่อหุ้มสมองไปจนถึงเนื้อสมอง ถือเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องได้รับการรักษาทันที เพราะมีอัตราการเสียชีวิตและอัตราความพิการสูงมาก
ดังนั้น พ่อแม่ และผู้ดูแลจึงควรสังเกตอาการเบื้องต้นของลูก หากพบว่ามีอาการให้รีบนำส่งแพทย์ทันที อาการที่แสดงนั้นขึ้นอยู่กับอายุของเด็ก หากเป็นเด็กโตเด็กจะมีไข้ร่วมกับความผิดปกติทางสมอง เช่น ปวดศีรษะ ซึม สับสน ชัก และคอแข็งจากเยื่อหุ้มสมองที่มีการอักเสบ ส่วนเด็กเล็กโดยเฉพาะทารกที่อายุน้อยกว่า 12 เดือน อาการผิดปกติทางระบบประสาทอาจไม่ชัดเจน เด็กอาจมีอาการซึม กินนมน้อยลง ร้องกวน หรือชัก โดยแพทย์จะวินิจฉัยจากการสอบถามประวัติการเจ็บป่วยจากคุณพ่อ คุณแม่หรือผู้ดูแล การตรวจร่างกายทางระบบประสาท และการตรวจน้ำไขสันหลัง สาเหตุของภาวะเยื่อหุ้มสมองอักเสบและสมองอักเสบเกิดจากการติดเชื้อเป็นหลัก โดยสาเหตุหลักคือเชื้อแบคทีเรีย และเชื้อไวรัส ส่วนสาเหตุอื่นๆเชื้อรา หรือ ปรสิต พยาธิ สามารถพบได้ประปราย ผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยจะได้รับยาปฏิชีวนะให้ครอบคลุมเชื้อที่ก่อโรค โดยแพทย์จะใช้เวาในการรักษาประมาณ 7-21 วันขึ้นอยู่กับว่าเป็นเชื้อตัวใด โดยระหว่างที่ทำการรักษา แพทย์จะประเมินถึงภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น เช่น น้ำในโพรงสมอง สมองบวม หรือควบคุมอาการชัก และเมื่อกลับบ้านแล้ว แพทย์จะติดตามพัฒนาการของเด็ก การได้ยิน ตลอดจนการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง